Otkrivanje i lečenje urinarnih infekcija: važnost testiranja na bakterije u mokraći
Urinarne infekcije spadaju u veoma česte zdravstvene tegobe, koje remete i ograničavaju svakodnevne aktivnosti, a samim tim negativno utiču i na kvalitet života.
Mogu se javiti kod osoba svih starosnih dobi i kod oba pola, s tim što su tokom života žene više podložne ovim infekcijama zbog kraće mokraćne cevi, pa je prodor patogenih organizama u urinarni sistem češći.
Urinarne infekcije najčešće su rezultat prekomernog razmnožavanja bakterija, koje mogu zahvatiti gornji urinarni trakt (bubrege) i donji urinarni trakt (bešiku, mokraćne kanale, kao i prostatu i testise kod muškaraca). Najčešće infekcije su cistitis (infekcija mokraćne bešike) i uretritis (upala mokraćnih kanala), dok je ređa pojava upala bubrega, tj. pijelonefritis. Da bi se utvrdilo njihovo postojanje i uspešno lečilo, testiranje na bakterije u urinu predstavlja najrelevantniji metod za otkrivanje infekcija urinarnog sistema.
Analiza krvi i urina
Kompletna krvna slika sa leukocitarnom formulom, Urea, Kreatinin, Gvozđe, Glukoza, Kompletni Lipidogram, AST, ALT, Urin mikroskopski sediment
Brisevi za muškarce Extra
Uretralni bris sa Kandidom i 4 analize: Hlamidija, Mikoplazma, Ureaplazma, Gonokok
Urološki paket
Urološki pregled sa ultrazvukom urotrakta
Kako se dobija urinarna infekcija?
Urin zdrave osobe ne sadrži bakterije. To znači da je unutrašnjost urinarnog trakta sterilna, osim dela sluzokože na samom izlazu mokraćnog kanala.
Međutim, bakterije u urinarni sistem mogu dospeti sa genitalija, kože i sluznica, kroz krvotok ili limfne sudove iz udaljenih infektivnih izvora, kao i iz okolnih mesta koja su zaražena.
Smatra se da su najveći uzročnici pojave urinarnih infekcija bakterije Enterobacteriaceae, koje su prirodno nastanjene u crevnom sistemu i deo su njihove flore. Od gram-negativnih bakterija to su Escherichia coli (najučestalije, javljaju se u 80% slučajeva), Klebsiella-enterobacter, Proteus, Pseudomonas aeruginosa, Enterococcus faecalis i druge. Od gram-pozitivnih bakterija to su stafilokoke i streptokoke. Ponekad, gljivice i virusi mogu izazvati urinarne infekcije.
Takođe, uzročnici pojave urinarnih infekcija kod oba pola mogu biti i polno prenosive bakterije i mikroorganizmi Ureaplasma urealyticum, Chlamydia trachomatis, protozoa Trichomonas vaginalis, kao i Mycoplasma hominis.
Ipak, određene grupe ljudi su pod većim rizikom od dobijanja urinarnih infekcija:
- Žene – zbog kraće mokraćne cevi, kao i usled anatomske građe i blizine uretre i anusa, prodiranje bakterija je omogućeno. Na neke urinarne infekcije kod žena utiče i genetska predispozicija.
- Menopauza – žene u menopauzi su osetljivije i podložnije infekcijama urinarnog sistema.
- Seksualna aktivnost – učestala promena partnera povećava rizik od pojave urinarnih infekcija.
- Osobe sa slabim imunim sistemom – pacijenti koji primaju hemioterapiju, kortikosteroide ili imaju HIV infekciju
- Muškarci sa uvećanom prostatom – nepotpuno pražnjenje bešike je pogodno za razvoj bakterija i pojave infekcija.
- Dijabetičari – dijabetes narušava imunitet i odbranu od bakteriskih infekcija.
- Dugotrajna upotreba katetera
- Osobe sa kamenjem u bubregu – dovodi do opstrukcije mokraćnih kanala.
- Osobe koje nemaju adekvatne higijenske navike (najčešće starije osobe i osobe sa neurološkim problemima)
- Trudnice – usled hormonalnih i imunoloških promena, trudnice mogu biti u riziku od dobijanja urinarnih infekcija.
- Osobe koje neadekvatno koriste antibiotike – koji narušavaju prirodnu floru.
Najčešći simptomi urinarnih infekcija
Kod dece, simptomi urinarnih infekcija najviše zavise od uzrasta i lokalizacije infekcije.
Kod novorođenčadi, simptomi urinarnih infekcija mogu izazvati temperaturu, povraćanje, napet trbuh, smanjen apetit itd. Ova klinička slika može se javiti i kod starije dece sa pijelonefritisom, odnosno upalom bubrega.
Kod beba i dece do 3. godine života, urinarne infekcije mogu ispoljiti niz različitih simptoma – povišena temperatura, razdražljivost i plačljivost, nenapredovanje u težini (kod beba), slab apetit, povraćanje, proliv, bled ten, ojed u pelenskoj regiji, urin specifičnog mirisa i zamućene boje itd.
Kod starije dece, upala bubrega može usloviti povišenu temperaturu (višu od 38,5o), groznicu, povraćanje, malaksalost, bolove u lumbalnom delu. Kod upale mokraćne bešike, temperatura može biti povišena do 38o ili čak izostati, može se javiti bolna osetljivost u predelu bešike, učestalo, ali otežano i bolno mokrenje itd.
Kod muškaraca i žena, neki od čestih simptoma infekcija urinarnog sistema mogu biti veoma neprijatni i izazvati: učestalo i bolno mokrenje, čak i peckanje i bol pri mokrenju, zamućen izgled urina, napetost u predelu bešike ili donjeg dela stomaka, bol u krstima, bol prilikom seksualnog odnosa, prisustvo krvi u urinu, malaksalost, jeza, povišena telesna temperatura, mučnina, povraćanje itd.
Preporučene analize i pregledi za urinarne infekcije
Dijagnostika urinarne infekcije u LaboMedica poliklinici i laboratoriji
Ukoliko osetite neke od navedenih simptoma, važno je da se javite svom lekaru, kako bi se postavila tačna dijagnoza i započelo terapijsko lečenje.
U LaboMedica poliklinici i laboratoriji dijagnostika se postavlja kroz standardne laboratorijske analize i posebna testiranja, kao i kroz posebne specijalističke preglede, koji su važni za otkrivanje abnormalnosti u urinarnom sistemu koje mogu izazvati infekcije.
Laboratorijske analize i testiranje bakterija u mokraći
Osnovne laboratorijske analize i testiranja bakterija u mokraći podrazumevaju analize urina i urinokulture.
Pomenute analize su deo rutinske laboratorije, a podrazumevaju analizu prvog jutarnjeg urina, nakon suzdržavanja od mokrenja tokom noći.
Ukoliko urin i urinokulura pokažu prisustvo bakterija, radi se tzv. antibiogram, koji pokazuje osetljivost izolovane bakterije na određeni antibiotik.
Dodatno se može odraditi i analiza krvi i biohemijski parametri.
Posebni testovi za otkrivanje opasnih bakterija
Da bi se uspostavila odgovarajuća terapija i lečenje, potrebno je pronaći uzročnike urinarnih infekcija, a to se postiže specijalističkim pregledima kod urologa i nefrologa.
Oni mogu uključiti posebne testove u vidu briseva uretre sa antibiogramom za otkrivanje opasnih bakterija, Hlamidije, Mikoplazme, Ureaplazme, koji mogu uzrokovati urinarnu infekciju, kao i ultrazvučne preglede uroloških organa (mokraćne bešike, bubrega, prostate) i drugih urogenitalnih organa, ali i različite dijagnostičke metode – Uroflow (merenje protoka mokraće sa ultrazvukom mokraćne bešike i prostate) itd.
Šta su hronične urinarne infekcije i kako se razlikuju od akutnih?
Hroničnom urinarnom infekcijom nazivaju se stanja koja se ponavljaju dva ili više puta u toku šest meseci ili tri ili više puta tokom godinu dana.
One nastaju uglavnom postepeno i lagano, a simptomi mogu trajati duži vremenski period.
Za razliku od njih, akutne urinarne infekcije nastupaju naglo sa veoma izraženom simptomatologijom. Nakon lečenja, stanje se vraća u normalu i ne dolazi do ponavljanja infekcija.
Saveti za prevenciju i lečenje hroničnih urinarnih infekcija
Prevencija urinarnih infekcija može se postići na sledeće načine:
- Unos dovoljne količine tečnosti u vidu vode i nezaslađenih čajeva (2-3 l dnevno)
- Konzumiranje soka, čaja, kao i plod brusnice sprečava vezivanje bakterija E. Coli na sluzokožu zida mokraćnih kanala
- Redovno održavanje higijene intimne regije
- Izbegavanje iritirajućih kupki za intimnu regiju
- Pravilno brisanje nakon nužde, kako bi se sprečilo prenošenje mikroorganizama prema mokraćnom kanalu
- Nošenje pamučnog donjeg veša
- Upoteba zaštite (kondoma) tokom seksualnog odnosa
- Pražnjenje bešike pre i posle seksualnog odnosa itd.
Ukoliko lekar dijagnostifikuje urinarnu infekciju, biće vam prepisana terapija, najčešće antibiotska, dok u težim slučajevima mogu se primeniti hospitalizacija i intravenozna terapija.
Koliko može da traje urinarna infekcija?
Infekcije urinarnog trakta koje zahvataju mokraćnu bešiku traju oko nedelju dana. Međutim, u slučaju upale bubrega, bolest se može lečiti i duže, najčešće oko dve nedelje. Veoma je važno napomenuti da čak i ako se simptomi brzo povuku, ne bi trebalo da prekidate prepisanu terapiju pre vremena.
Takođe, kako antibiotici koji se koriste, oštećuju floru crevnog i vaginalnog sistema, preporučuje se uzimanje probiotskih preparata.
Da li se urinarna infekcija prenosi polnim putem?
Urinarna infekcija ne spada u polno prenosive bolesti i ne prenosi se nužno putem seksualnog odnosa, ali polne bolesti mogu biti jedan od uzročnika razvijanja i prenošenja bakterijskih infekcija.
Veza između seksaulnih odnosa i infekcija urinarnog sistema ogleda se u činjenici da je sam čin prilikom odnosa više odgovoran nego što je to prenos bakterija tokom seksualnog odnosa. Naime, prilikom odnosa bakterije iz vagine mogu se uneti u mokraćni kanal, a samim tim i lakše prodreti do mokraćne bešike i izazvati infekciju. Takođe, ukoliko tokom odnosa izvesna količina urina zaostane u bešici ili mokraćnom kanalu, povećava se mogućnost za razvoj bakterija. Partneri ne znajući mogu preneti bakterije koje izazivaju infekcije urinarnog sistema, kao što je E. Coli.
Ukoliko imate urinarnu infekciju, suzdržavanje od odnosa tokom lečenja najbolja je prevencija, kako ne bi došlo do pogoršavanja simptoma.
Ipak, ukoliko se upustite u seksualnu aktivnost, postoji nekoliko saveta koje možete primeniti:
- Ne zadržavajte urin, već je poželjno da mokrite pre i posle odnosa
- Obavezno se istuširajte nakon seksa
- Razgovarajte sa svojim lekarom ako osećate bol ili nelagodu prilikom odnosa
Zašto je važno pravovremeno lečenje?
Ukoliko se na vreme ne leče, bakterije u urinarnom sistemu mogu izazvati veoma bolne, neprijatne tegobe i velike probleme po reproduktivno zdravlje i zdravlje čitavog organizma.
Zato zakažite još danas pregled u LaboMedica poliklinici i laboratoriji, jer je uspostavljanje dobre dijagnostike uz adekvatno tumačenje analiza i testiranja i odabira pravilne terapije najvažniji korak u pravovremenom lečenju i sprečavanju mogućnosti da se infekcija ponovi.