Genitalna ureaplazma je vrsta mikroorganizma iz porodice mikoplazmi koja izaziva određene genitalne infekcije, ali i neplodnost – i kod muškaraca i kod žena.

Mikoplazme, a samim tim i ureaplazma, spadaju u najmanje bakterije koje mogu da opstanu bez domaćina i koje, za razliku od ostalih bakterija, nemaju ćelijski zid (kao virusi); umesto toga, one žive u drugim živim ćelijama i mogu da poprime različite oblike.

Odlikuje se velikom antigenskom razlikom uz mnoštvo serotipova, što praktično čini nemogućim uspostavljanje trajnog imuniteta. Zbog toga su ponovljene infekcije vrlo česta pojava. Naseljavanje genitalnog trakta ureaplazmom počinje obično nakon puberteta i potpuno zavisi od seksualne aktivnosti.

Oko 70% seksualno aktivnih odraslih osoba ima neke od ovih bakterija. Međutim, ukoliko dođe do njihovog obimnijeg razmnožavanja, mogu nastati problemi, kao što je zapaljenje male karlice, uretritis i spontani pobačaji.

Takođe, kao i ostale mikoplazme (prvenstveno Mycoplasma hominis i Mycoplasma genitalium), Ureaplasma urealyticum može izazvati infekcije genitalnog trakta kod oba pola, što može dovesti do steriliteta, malformacija fetusa, a sve se češće dijagnostikuju i kao uzročnici sistemskih bolesti kod trudnica, porodilja, dece i osoba oslabljenog imuniteta.

Kako se ureaplazma prenosi

Ureaplazma se prvenstveno prenosi seksualnim putem. Ukoliko osoba ne zna da ima infekciju, ona će preći na partnera, pa će se uvek iznova prenositi s jednog na drugo. Najčešća je kod mlađih žena i muškaraca koji često menjaju partnere ii ne koriste kondom, ili ukoliko žene koriste oralnu kontracepciju umesto kondoma. Ureaplasma urealyticum češće izaziva probleme u muškoj populaciji, za razliku od srodne Mycoplasme hominis, koja je zastupljenija kod žena. Ove bakterije mogu se naći i na vlažnim površinama (naročito na peškirima), u bazenima, saunama, kozmetičkim salonima, ali i na drugim predmetima za intimnu upotrebu, pa se infekcija može dobiti i kontaktnim putem.

Koji su simptomi ureaplazme

Ureaplazma uglavnom ne pokazuje simptome, a ove bakterije mogu postati uzročnici infekcije ukoliko dođe do slabljenja imunog sistema.

S obzirom na to da infekcije ureaplazmom obično prolaze bez simptoma, s vremenom mogu dovesti do steriliteta, bolesti kanalića materice i čestih spontanih pobačaja kod žena, a kod muškaraca uzrokuju smanjenu pokretljivost spermatozoida i njihovu brojnost. Utvrđeno je da se kod muškaraca bakterija prilepljuje uz spermu i blokira oplođenje.

Simptomi kod muškaraca

• sekret iz uretre (penisa)
• peckanje prilikom mokrenja
• bol
• crvenilo na polnom organu

Simptomi kod žena

• bol u predelu karlice
• svrab, peckanje
• pojačan vaginalni sekret

Šta ureaplazma može izazvati ako se ne leči

Ureaplazma najčešće uzrokuje negonokokni i nehlamidijalni uretritis; karakteriše ih sluz iz uretre (penisa kod muškaraca, vagine kod žena), bol prilikom mokrenja (peckanje i probadanje) i otoci na otvoru uretre (vrh penisa kod muškaraca i iznad vagine kod žena); prema nekim mišljenjima, može biti povezana sa upalom bubrega (pijelonefritisom) i Reiterovom bolesti. Nespecifični uretritis češće nalazimo kod muškaraca, retko je simptomatski. Manifestuje se beličastim sekretom, koji se javlja oko tri nedelje nakon infekcije, a česti su i svrab i peckanje prilikom mokrenja. Može se povezati i sa upalom pluća kod osoba sa oslabljenim imunitetom.

Kako se radi test na ureaplazmu

Testiranje na ureaplazmu može se raditi mikrobiološkom kulturom ureaplazme ili drugim metodama (PCR testom na ureaplazmu, EIA testiranje). U našoj laboratoriji se nakon izolacije uzročnika dobija antibiogram sa 10 antibiotika. Uzorci se mogu uzeti vaginalnim brisom, cervikalnim brisom, uretralnim brisom, zatim uzorak sperme, telesne tečnosti ili tkiva sa biopsije. Kod dece se uzorak uzima drugačije.

Ureaplazma u trudnoći

Infekcija ureaplazmom je naročito opasna za trudnice jer može prouzrokovati infekciju posteljice (korioamnionitis), prevremeno pucanje vodenjaka i prevremeni porođaj, ali i spontani pobačaj; s druge strane, ova infekcija kod novorođenčadi može izazvati nisku porođajnu masu (hipotrofija), bakterijemiju (prisutnost bakterije u krvi). Ureaplazma se prenosi na otprilike 40% beba koje je rodila zaražena majka. Ukoliko je majka ima, ureaplazma može inficirati pluća novorođenčeta prilikom porođaja. Uzročnik je (kao imikoplazma hominis) respiratornih problema kao što je pneumonija kod beba, ali i meningitis (upala moždane kore).

Kako se ureaplazma leči

Nakon dobijanja antibiograma sa 10 antibiotika, lečenje se sprovodi odgovarajućim antibioticimai neophodno je istovremeno lečenje oba partnera. Budući da ove bakterije nemaju ćelijski zid – a većina antibiotika (npr. penicilini i cefalosporini) deluje na bakterije upravo tako što uništava njihov ćelijski zid – lečenje infekcije može biti teže, pa se najčešće koriste različite vrste antibiotika. Trudnicama se takođe propisuje odgovarajući antibiotik.

Ako imate problema s neplodnošću ili višestrukim spontanim pobačajima, testirajte se i lečite se da biste sprečili ponavljanje infekcije.

Dijagnoza

Laboratorijska dijagnoza se radi uzimanjem kulture. Ureaplazme proizvode ureazu, pomoću koje razlažu, tj. metabolišu ureu (sastojak mokraće kod sisara). Na taj način se može izdvojiti ureaplazma.

Dijagnoza se postavlja na osnovu izolacije uzročnika iz brisa grlića materice i/ili uretre u odgovarajućim kulturama ili detekcijom antitela (serološka dijagnostika).

Kako sprečiti nastanak bolesti

Uzdržavanje od seksualnih odnosa i korišćenje kondoma najbolji su način da se zaštitite. Korišćenje kondoma je i inače izuzetno važno jer pruža efikasnu zaštitu od brojnih polnih bolesti